a new hip .. for Life ..
De hele opzet bij een heupvervanging is dat u met één ingreep klaar bent en de heup na een herstelperiode kunt vergeten. Dit is wat zelfs de Fransen .. 'a forgotten hip'.. noemen. Deze vraag, of u de heup kunt vergeten, dwz dat de heup voelt als een natuurlijk, pijnvrij gewricht is precies degene die we stellen bij follow-up onderzoeken.
sport met een nieuwe heup
Uw nieuwe heup wil fietsen. Uw oude heup, die met artrose wilde dat overigens ook. Met fietsen (of hometrainer) train je spierkracht met lage belasting op het gewricht zelf. Fietsen of spinnen heeft ook een heel laag risico op pees- of spieroverbelasting / - blessures. Ook cross-trainer en roeien geven lage belasting van de heup. Ik heb zelf geen beperkingen meer die ik adviseer aan mensen met een nieuwe heup. Als het goed voelt (forgotten hip) doen ze het toch. En ik heb nog nooit iemand terug gezien op het spreekuur die me vertelde dat ik haar. / hem dit of dat beter had kunnen verbieden. Dit geldt ook voor de veel gestelde vraag over hardlopen. Ik adviseer niet aan mensen weer te gaan hardlopen met hun nieuwe heup. Wie weet ik heel goed dat hardlopen een super efficiente manier voor (geestelijke) ontspanning is voor behoorlijk wat sporters. Dit zijn, als ik wat chargeer, de mensen voor wie de fiets helemaal niet werkt. Als je dan het hardlopen weer wilt gaan oppakken adviseer ik sowieso te wachten tot 3 - 4 mnd na de ingreep en altijd eerst te starten met een cross-trainer, die geeft een stuk lagere belasting op gewricht en pezen. Er zijn zeker hardlopers die niet goed meer op gang komen na hun nieuwe heup. En er zijn er die er dolblij mee zijn. De nieuwe heup kan het wel hebben.
seks met een nieuwe heup
Heup artrose maakt de heup stug- minder beweeglijk, en pijnlijk. Dit hindert de sex, en meer bij vrouwen dan mannen. Veel mensen spreken niet over wat ze bezighoudt op seksueel gebied en gaan uit van vooronderstellingen (bv de ander zal het wel niet willen, want het doet pijn). Openlijk met elkaar erover praten is belangrijk.
Pijn bij seks, minder seks, geen seks, het is een belangrijk probleem voor mensen met heup slijtage. Het vermindert de intimiteit. Deze issues blijven vaak onbesproken met de orthopedisch chirurg.
Ook al komt dit niet altijd ter sprake in het consult, ik realiseer me heel goed hoe belangrijk seks kan zijn, ongeacht leeftijd. En hoe groot de beperkingen kunnen zijn die een heupartrose veroorzaakt. De belangrijkste vraag is natuurlijk: hoe is de seks na de operatie?
Links Picasso: Marie - Thérèse Walther Rechts: l' Art Brut
Wat mag je verwachten van de seks na een heup vervanging?
Vrij veel om eerlijk te zeggen.
Een beter seksleven wordt ook wel de “hidden bonus” genoemd van een nieuwe heup. De New York Times was één van de eersten die hier op wees, met een artikel dat kopte: “Surprise Path To Better Sex: Hip Surgery” (2013).
De pijn die seks beperkt is vrijwel meteen weg na operatie. En soepel wordt de heup vanzelf. Dit neemt wel enkele maanden en rekoefeningen kunnen helpen, maar de natuurlijke genezing heeft ook gewoon tijd nodig. We kunnen met de operatie niet in één keer de spieren oprekken. Een eerste belangrijke stap is het opbouwen van intimiteit: partners hoeven niet meer bang te zijn elkaar aan te raken / pijn te doen.
En wanneer dan?
Wanneer u wilt. Seks is zo veelzijdig, mensen zijn zo verschillend dat adviezen over timing niet nuttig zijn.
En hoe dan?
Zijn er beperkingen in houdingen of standjes? Nee, die hebben we niet- na een gezond-verstand-rustige start: een eerste stap is herstel en opbouw van intimiteit, ontdekken wat fijn is voor allebei, met vermijden van prestatiedrang.
Even technisch: we testen bij de operatie met de voorste benadering de heup uitgebreid. Met name testen we of de kop stevig in de kom blijft bij allerlei bewegingen, zoals kleermakerszit en met een gestrekte heup de voet naar buiten draaien. Als deze testen goed zijn, zijn er wat ons betreft geen specifieke beperkingen voor de bewegingen na operatie.
Wat is ons praktisch advies?
Zet de eerste 6 – 8 weken na een heupvervanging geen grote krachten op de nieuwe heup, ivm het ingroeien van de heupsteel.
Dit geldt op vergelijkbare manier voor het genezende heupkapsel: maak geen extreme bewegingen met de heup in deze eerste 6- 8 weken. Voor de voorste benadering betekent dit: niet de heup overstrekken met naar buiten draaien van de voet. Dat is een beweging die zelden voorkomt in ons dagelijks functioneren, maar bv wel in yoga (krijger of virabadhrasana 1 & 2 – achterste been) en ballet (arabesque- geheven been). Voor seks is een rustige start in deze periode bv zoals hieronder in de posities waarin 2 groene vinkjes staan.
Dit zijn computer simulaties gebaseerd op MRI onderzoek om extreme standen van een kunstheup te bepalen (Caecilia Charbonnier et al: Sexual Activity After Total Hip Arthroplasty: A Motion Capture Study, 2014). Per standje is aangegeven of er wel (rood x) of geen (groen V) risico is voor uit de kom gaan van de heup (blauw mannetje, roze vrouwtje). U kunt dus veilige standjes uitzoeken.
Maar zoals gezegd, bij de voorste benadering is de kans op uit de kom schieten al duidelijk kleiner, de heup wordt uitvoerig getest op stabiliteit, en na de eerste 2 maanden is het heupkapsel ook goeddeels geheeld waardoor de heupstabiliteit nog weer toeneemt. Na een gezond-verstand-rustige start zijn er uiteindelijk geen beperkingen meer, ook niet voor yoga, of seks.
Gezond Ouder Worden
Daar is een hele industrie omheen ontstaan. Deze maakt graag gebruik van de beeldvorming: als je maar wilt en hard je best doet, kan het.
Dit nu, is niet helemaal eerlijk. Je kunt namelijk pech hebben, of met de verkeerde set genen aan je levensavontuur begonnen zijn.
Robert Plomin geeft een uitstekend samenvatting over de invloed van onze genen op Wie wij Zijn (en Worden).
Bovendien is het zo dat veroudering een concreet biochemisch en hormonaal ding is. Dit betekent: je kraakbeen op je 55e is van minder goede biomechanische kwaliteit dan op je 25e. En dezelfde hoeveelheid training op je 55e bouwt minder spiermassa op dan op je 25e. Maar.., met niet trainen gaat de boel nog veel harder achteruit.
Dit is de basis. Bedankt. Wat dan te doen?
Gedachten en Gewoonte vorming
Habit formation & Mind games
Let op de Stoïcijnen : zij zeggen niet alleen te kijken naar het halfvolle ipv het half lege glas. Zij vragen ons te realiseren hoe waanzinnig het is dat er überhaupt een glas is.
Ouder worden betekent dealen met achteruitgang. Inzicht in je gedachten hierover en je eigen rol hierin helpt.
Oefenen, nieuwe dingen leren, jezelf uitdagen, dit zijn dingen die helpen met het steeds ervarener worden, om het begrip verouderen maar te omzeilen.
Psychologen zeggen daar praktische dingen over. Wat betekent dit voor mijn advies over gezond ouder worden?
Maak een gewoonte van dingen die goed voor je zijn. Dit betekent ze dagelijks doen, of 6 x per week. Doe ze bijvoorbeeld 's-ochtends voor je dag begint, dan hoef je de rest van de dag niet meer te denken 'dat je eigenlijk had moeten ..' . Wat is bijvoorbeeld goed voor je conditie?: zwemmen, fietsen, hardlopen; voor coördinatie? tai-chi, qi-gong; voor lenigheid, ademhaling en kracht? yoga, pilates. Dit brengt je / houdt je in conditie zodat je de lol, wedijver, enz van tennis, padel, ski enz. blijft ervaren.
Goed eten (en goed kauwe zodat het goed verdeeld in je bloed komp), goeie boeken lezen en mediteren er fijn bij doen.